Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 789



► Hoe activeer je bestaande kennis?

Hoe activeer je bestaande kennis? Wanneer mensen in een leersituatie zitten, is het raadzaam om hun bestaande kennis over het betreffende onderwerp te activeren, zodat de leerder een bruggetje kan bouwen tussen wat hij al weet en wat hij aan het leren is. De manier waarop die bestaande kennis wordt geactiveerd, bepaalt of de leerder het nut ervan inziet en ervaart. In deze bijdrage worden drie invalshoeken voor het ontwerpen van nuttige kennisactiveringsoefeningen.


► Hoe je als leidinggevende effectief een verzoek kunt doen

In Harvard Business Review kwam ik een artikel tegen Rachel Schlund, Roseanna Sommers en Vanessa Bohns. In dat artikel schrijven ze dat dat medewerkers vaak druk voelen om “ja” te zeggen tegen verzoeken van leidinggevenden, zelfs als ze eigenlijk liever nee zouden zeggen. Dit kan leiden tot gevoelens van spijt, frustratie en wrok. Ze leggen uit hoe je als leidinggevende effectief een verzoek kunt doen zonder dat er een dergelijke druk ontstaat. Hieronder leg ik uit waar ze voor pleiten.
Nut(teloosheid) van kennismaking. In veel trainingen wordt bij de start tijd besteed aan kennismaking. Deelnemers verwachten ook dat dit zal gaan plaatsvinden en kunnen verbaasd zijn wanneer de trainer geen ‘kennismakingsrondje’ doet. Toch is het achterwege laten van kennismaking soms de beste keuze. En wanneer er wel kennismaking gewenst is, zijn er betere alternatieven dan het kennismakingsrondje.

Hieronder kun je drie voorbeeldgesprekjes tussen een leidinggevende (Wim) en een medewerker (Nicolette) lezen. In de eerste twee gesprekjes is de aanpak van de leidinggevende niet effectief. In het eerste gesprekje stelt hij zich alleen zendend op, in het tweede gesprekje is zijn opstelling alleen volgend. In het derde gesprekje voert hij het gesprek op een progressiegerichte manier waarbij hij zowel zijn eigen perspectief als dat van de medewerker ruimte biedt.





Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 788


Vragen naar betekenisvolle progressie in sollicitatiegesprekken

Tijdens een recente training waarin we het onderwerp mindset hadden behandeld, kwam een deelnemer na afloop naar me toe. Hij zei: “Je had het net over ‘leren van fouten’ maar kunnen we wel leren van fouten?”. Hij verwees naar een boek waarin gesteld zou worden dat het moeilijk is om te leren van fouten. Hier kun je meer lezen over dat boek. Toevallig is er net een nieuw artikel verschenen van dezelfde auteur, Ayelet Fishbach, tezamen met Ryan Carlson. In dit artikel verkennen de auteurs de psychologie achter falen en het leren daaruit. Het artikel biedt interessante inzichten voor iedereen die interesse heeft in persoonlijke ontwikkeling, onderwijs, of management. Hieronder ga ik in op de hoofdthema’s van het artikel.

► Waarom zijn gelukkige mensen gelukkig?

Waarom zijn gelukkige mensen gelukkig? De gelukkigste mensen zijn de mensen met het hoogste niveau van psychologisch welzijn. In een onderzoek van Vallerand et al (2024) zoeken de onderzoekers naar de vraag: waarom zijn de gelukkigste mensen zo gelukkig? De onderzoekers belichten de samenhang tussen positieve emoties, kwaliteit van motivatie en passie. In hun onderzoek vergeleken ze de 25% gelukkigste mensen, met de 75% minst gelukkige mensen in de samples.

Het begrijpen van de dynamiek tussen opvoedingsstijlen en de psychologische ontwikkeling van kinderen is belangrijk. Een nieuwe studie van Chen et al. (2024) onderzoekt de relatie tussen ouderlijke autonomieondersteuning, psychologische basisbehoeften, en het zelfbeeld van Chinese basisschoolleerlingen. Door middel van een uitgebreide crosssectionele analyse onderzoekt het onderzoek hoe autonomieondersteuning het zelfbeeld van kinderen beïnvloedt.


Progressiegericht sturen is een methode waarbij leidinggevenden duidelijk maken wat er van medewerkers verwacht wordt en waarom. Deze aanpak combineert begrip en geduld met duidelijkheid en vastberadenheid. Medewerkers krijgen de gelegenheid om zelf te bepalen hoe ze aan deze verwachtingen kunnen voldoen. Soms reageren medewerkers direct positief op stuurvragen, maar vaak komen ze met een ‘ja maar’-reactie. Als leidinggevende kun je hierop reageren door aan te sluiten op het perspectief van de ander, door te vragen en begrip te tonen, terwijl je de stuurvraag blijft herhalen en rekening houdt met ingebrachte bezwaren. Afgelopen week gebeurde het twee keer dat een cursist in onze training moeite had om aan te sluiten op het perspectief van de medewerker tijdens een stuurgesprek.

Heeft autonomie-ondersteuning op school wel zin? Docenten die een autonomie-ondersteunend leerklimaat proberen te creëren in hun klassen vragen zich soms af of dat wel nut heeft. Hun pessimistische gedachte is dan dat autonomie-ondersteuning op school weinig zoden aan de dijk zal zetten wanneer er bij de leerlingen thuis geen sprake is van autonomie-ondersteuning. Onderzoek van Cheon et al (2024) geeft reden voor optimisme.


Tijdens een recente training waarin we het onderwerp mindset hadden behandeld, kwam een deelnemer na afloop naar me toe. Hij zei: “Je had het net over ‘leren van fouten’ maar kunnen we wel leren van fouten?”. Hij verwees naar een boek waarin gesteld zou worden dat het moeilijk is om te leren van fouten. Hier kun je meer lezen over dat boek. Toevallig is er net een nieuw artikel verschenen van dezelfde auteur, Ayelet Fishbach, tezamen met Ryan Carlson. In dit artikel verkennen de auteurs de psychologie achter falen en het leren daaruit. Het artikel biedt interessante inzichten voor iedereen die interesse heeft in persoonlijke ontwikkeling, onderwijs, of management. Hieronder ga ik in op de hoofdthema’s van het artikel.




Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 787


►Compenseer voor culturele tekortkomingen

Compenseer voor culturele tekortkomingen. ‘Deze cursisten moet je gewoon voorschrijven wat ze moeten doen, dat zijn ze vanuit hun cultuur gewend!’ zei een docent. Deze docent ging ervan uit dat wat mensen gewend waren, ook was wat ze nodig hadden. In dit geval dus een autoritaire lesstijl. Ik vermoed dat deze docent een denkfout maakt.

►34 Progressiegerichte technieken

De progressiegerichte aanpak wordt steeds bekender bij coaches, leidinggevenden, trainers, docenten en anderen. Hieronder staan korte beschrijvingen van 25 van de meest bekende progressiegerichte technieken met linkjes naar artikelen waarin deze technieken uitgebreider worden toegelicht.

►Het belang van behoefteondersteuning

In een meta-analyse van Slemp et al (2024) geven de onderzoekers antwoorden op vier vragen. In deze bijdrage een paar highlights ten aanzien van de eerste onderzoeksvraag.: In hoeverre voorspellen autonomie-, competentie- en verbondenheidsondersteunende interpersoonlijke gedragingen de basispsychologische behoeften (d.w.z. autonomie, competentie en verbondenheid), autonome vormen van motivatie, subjectief welzijn en prestaties?

►Toxische negativiteit: hoe overmatig negatieve denkstijlen ons belemmeren

Toxische negativiteit, een overmatig en onrealistisch negatieve houding, kan verlammend werken en is niet realistisch. Onze eigen manieren van denken kunnen soms aanzienlijke belemmeringen vormen voor wat we willen bereiken. Verschillende negatieve denkstijlen kunnen ervoor zorgen dat we inactief worden waardoor we de progressie die we zoeken niet bereiken. Hieronder bespreek ik 6 van die negatieve manieren van denken die ten grondslag kunnen liggen aan toxische negativiteit: pessimisme, cynisme, defaitisme, fatalisme, doemdenken en de statische mindset.

In een meta-analyse van Slemp et al (2024) geven de onderzoekers antwoorden op vier vragen. In deze bijdrage een paar conclusies ten aanzien van de tweede onderzoeksvraag: Variëren associaties met behoefteondersteunend interpersoonlijk gedrag naargelang de cultuur, de gebruikte meetinstrumenten, het toegepaste onderzoeksdomein, of de bron van ondersteuning?