Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 853

► Beter dan ik eerst was

Beter dan ik eerst was. ‘Jij bent de beste in gym!’ ‘Je had het hoogste cijfer!’ ‘Ik ben altijd het snelste klaar!’ ‘Heb je de wedstrijd gewonnen?’ Kinderen beginnen zichzelf zo rond hun achtste jaar te beoordelen en evalueren. Ze beginnen dan bijvoorbeeld te denken in termen van hoe aardig ze zijn, hoe leuk of slim ze zijn. Ze gebruiken vergelijking met anderen of vergelijking in de tijd om tot die zelfevaluaties te komen. Als ze zich vergelijken met anderen kijken ze naar leeftijdsgenoten die beter of juist slechter presteren. Als ze zich vergelijken in de tijd kijken ze naar hoe ze nu zelf presteren ten opzichte van hoe ze in het verleden presteerden.  

► Training Progressiegericht Coachen & Adviseren (start 7 november 2025)

Wil jij als coach of adviseur progressie bij jezelf en je cliënten en studenten realiseren? In zes intensieve sessies, gebaseerd op de nieuwste inzichten uit de wetenschappelijke psychologie, leer je de meest effectieve progressiegerichte interventies inzetten, zoals autonomie ondersteuning, groeimindsetondersteuning, de cirkeltechniek, toekomstprojectievragen en eerdere successenvragen. Je oefent met eigen casuïstiek en ontvangt directe hulp en feedback van Gwenda Schlundt Bodien en Coert visser. Je kunt het geleerde meteen toepassen in je eigen werk. Bij de start ontvang je de boeken ‘Handboek progressiegericht coachen’ en ‘100 sleutels tot progressie’. Schrijf je hier in.

►De volgende-stap-stuurtechniek: voortbouwen op progressie

Leonie, leidinggevende in een zorgorganisatie, wilde een gesprek voeren met medewerker Miriam. Miriam werkt op een jaarcontract en heeft de afgelopen maanden duidelijke progressie laten zien na gesprekken over haar werk en verwachtingen. Tegelijk viel het Leonie op dat Miriam op rustige momenten vaak afwachtend is en regelmatig op haar telefoon kijkt. Leonie zou graag zien dat Miriam die tijd benut om andere werkzaamheden op te pakken – zoals het bijwerken van cliëntendossiers, het aanvullen van voorraad of het voorbereiden van materiaal voor activiteiten – zodat het team sneller kan schakelen bij onverwachte drukte. Leonie wilde dit bespreken, maar zonder dat Miriam het gevoel krijgt dat er iets mis is of dat haar functioneren ter discussie staat. Haar vraag: hoe steek ik dit gesprek het beste in?  

►Ik ga goed op gecontroleerde motivatie!

Ik ga goed op gecontroleerde motivatie! Dat zei een deelneemster aan een trainingssessie progressiegericht coachen en adviseren vorige week. Toen ik vroeg waaraan ze dat kon merken vertelde ze het volgende verhaal. 

►Hoe kennis over zelfdwang helpt om milder te reageren op dwingend gedrag

Dwingend gedrag – of het nu gaat om controlerende opmerkingen, straffen, manipulatie of het uitoefenen van druk – roept vaak een directe en intense emotionele reactie op. Vooral voor wie veel waarde hecht aan autonomie en wederzijds respect, kan zo’n benadering sterke aversie oproepen. De eerste, begrijpelijke reflex is vaak boosheid of irritatie. Toch is er sprake van een paradox: wat ons op zo’n moment het meest kan helpen, is niet nóg meer weerstand, maar een ander soort inzicht. Vanuit de zelfdeterminatietheorie, weten we dat dwingend gedrag vaak voortkomt uit een geïnternaliseerde controlerende stijl – een patroon dat mensen niet alleen naar anderen, maar ook naar zichzelf toe gebruiken (een vorm van of zelfdwang dus).  

►Diep leren stimuleren: de centrale rol van leerkader en groeimindset

Diep leren, een onderwijsfilosofie gericht op diepgaand conceptueel begrip en kennistransfer, wint wereldwijd aan belang. In Indonesië heeft de overheid deze aanpak omarmd als antwoord op tegenvallende PISA-resultaten voor taalvaardigheid, wiskundige vaardigheden en natuurwetenschappelijke vakken. De integratie met het groeimindset-concept – de overtuiging dat intelligentie ontwikkelbaar is – biedt interessante mogelijkheden. Waar eerder onderzoek zich vaak op afzonderlijke factoren richtte, bracht een nieuwe studie van Imron et al. (2025) voor het eerst de gezamenlijke impact in kaart van mindset, leerkader en docent-leerlingrelaties.  

► Als alles trauma heet: de risico’s van een te breed trauma-begrip

De afgelopen jaren is traumageïnformeerde zorg steeds vaker ingevoerd in de geestelijke gezondheidszorg, het onderwijs en de jeugdzorg. Het idee is eenvoudig: om mensen goed te helpen, moet je begrijpen welke traumatische ervaringen ze hebben meegemaakt. Deze benadering ziet trauma vaak niet alleen als één van de factoren die kunnen leiden tot psychische problemen, maar als hun kern. Het doel is om hertraumatisering te voorkomen en zorg beter af te stemmen op de cliënt. Pisl et al. (2025) onderzochten twee invloedrijke richtlijnen voor traumageïnformeerde zorg (SAMHSA, 2014) en Sweeney et al., 2018). Ze concluderen dat deze richtlijnen het begrip trauma steeds breder opvatten en het model presenteren als de vanzelfsprekende manier om psychisch leed te begrijpen. Volgens de auteurs brengt dat verschillende risico’s met zich mee.