Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 579

De naturaliseerfout: denkfouten achter beweringen over de menselijke natuur

~ Coert Visser

Wat is de menselijke natuur? Tot welk gedrag zijn we veroordeeld omdat het in onze genen zit? Welke gedragingen zijn niet voor ons weggelegd omdat ze tegen onze natuur ingaan? Welk gedrag moeten we bestrijden omdat het onnatuurlijk en dus slecht is? Een nieuw artikel van de filosofen Allchin & Werth (2019) betoogt dat er iets mis is met al deze vragen. Ze zijn alle gebaseerd op wat zij de naturaliseerfout noemen. In dit artikel kun je lezen wat de naturaliseerfout inhoudt en hoe deze samenhangt met verschillende aspecten van essentialistisch denken. Lees verder »


Podcast: ouderlijke betrokkenheid bij school

~ Gwenda Schlundt Bodien

Podcast: ouderlijke betrokkenheid bij school. In deze podcast ga ik in op wat werkt ten aanzien van ouderlijke betrokkenheid bij school. Welke type ouderlijke betrokkenheid bij de schoolprestaties van hun kinderen werkt wel goed en welk type betrokkenheid werkt niet goed, of zelfs averechts? En kunnen we de verschillende typen ouderlijke betrokkenheid gewoonweg bij elkaar optellen, of werken bepaalde ouderlijke gedragingen de andere ouderlijke gedragingen juist tegen? Lees verder »

Hoe de confirmation bias progressie belemmert en wat we hiertegen kunnen doen

~ Coert Visser

De confirmation bias (bevestigingsfout) is één van de bekendste cognitieve fouten die we maken. Het is onze neiging om informatie die onze eerdere overtuigingen bevestigt eerder te zien en zwaarder te wegen dan andere informatie. In dit artikel kun je meer lezen over wat we weten over deze fout. Hoe komt hij tot stand en hoe vindt hij plaats? En welke effecten heeft hij op hoe we met elkaar omgaan en of we wel of niet progressie boeken? Lees verder »


Gradaties in controlerend gedrag

~ Gwenda Schlundt Bodien

Er zijn gradaties in controlerend gedrag, van openlijke straffen tot heel subtiele uitingen. Bij openlijke straffen is het voor degene die het controlerende gedrag vertoont natuurlijk een duidelijke en bewuste keuze. Maar bij de meest subtiele uitingen gebeurt het controlerende gedrag vermoedelijk ook vaak onbewust. Bij alle controlerende gedragingen kan het trouwens best zo zijn dat de ‘controleur’ goede intenties heeft. Je zou de verschillende gradaties van controlerend gedrag op een subtiliteitscontinuüm kunnen plaatsen. Elk van de onderstaande gedragingen zijn controlerend van aard, maar ze verschillen van elkaar in subtiliteit. Lees verder »

Luisteren naar progressie

~ Coert Visser

Luisteren naar progressie kan verrassend veel opleveren. Merken dat je betekenisvolle progressie boekt, draagt bij aan een positieve werkbeleving. Als je vooruitkomt in iets wat belangrijk of interessant voor je is, denk je positiever over je werk, voel je je beter en is je motivatie voor je werk beter. Deze positieve werkbeleving draagt bij aan hoe goed je functioneert. Omdat progressie vaak lastig op te merken is, is het verstandig om bewust aandacht te besteden aan het monitoren van progressie. Dit kun je zelf doen door af en toe bewust na te denken over welke progressie je hebt geboekt. Maar je kunt dit ook samen met anderen doen. In dat geval kunnen er nog meer positieve effecten optreden. Je kunt dit doen door de ander te vragen naar de betekenisvolle progressie die hij of zij recent heeft weten te bereiken en te luisteren naar de progressie die die persoon vervolgens beschrijft. Lees verder »


Verbeter de vijf fouten

~ Gwenda Schlundt Bodien

Verbeter de fouten in de onderstaande situatie, waarin een trainer aan de slag is met deelnemers in zijn training. De trainer probeert progressiegericht te reageren op de uitingen van de deelnemers, maar het lukt hem niet steeds om zijn formuleringen precies te maken. Hij gaat vijf keer de fout in. Waar gaat hij mis? En hoe zou hij zijn formuleringen progressiegerichter kunnen maken? Lees verder »

Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 578

Medewerker tevreden na stuurgesprek

~ Gwenda Schlundt Bodien

Een stuurgesprek is aan de orde wanneer een medewerker aan een bepaalde progressieverwachting moet voldoen. Kan de medewerker dan zelf ook tevreden uit een dergelijk stuurgesprek komen? Er is wellicht een negatieve aanleiding voor het gesprek dat de leidinggevende met hem voert. Er wordt iets van de medewerker verwacht dat hij wellicht niet zo interessant en prettig vindt om te doen. Lees verder »


“Ik weet al precies wat hij gaat zeggen!”

~ Coert Visser

Onlangs hielp ik een leidinggevende bij het voorbereiden van een gesprek. De manager wilde in dat gesprek een teamlid gaan vertellen dat hij voor een bepaald soort project niet opnieuw zou worden gevraagd. De reden was dat deze medewerker dit soort project voor de derde keer niet goed had uitgevoerd. Dit terwijl er al diverse gesprekken over waren geweest en er tevens hulp was geboden. Om ervoor te zorgen dat het volgende project van dit type goed zou worden uitgevoerd zou een ander teamlid dit gaan doen. De leidinggevende vond het gesprek spannend om twee redenen. De eerste reden was dat hij wist dat dit teamlid dit soort projecten wel graag wilde blijven doen. De tweede reden was dat hij bang was dat het teamlid boos zou worden als hij zou horen dat hij het volgende project niet zou mogen leiden. De leidinggevende zei: “Ik weet al precies wat hij gaat zeggen! Hij wordt heel boos en gaat zeggen dat het niet zijn schuld was dat het project niet succesvol was en dat het niet eerlijk is van mij om hem niet nog een kans te geven.” Lees verder »


Podcast: deliberate practice

~ Gwenda Schlundt Bodien

Podcast: deliberate practice. In deze podcast ga ik in op drie vragen: hoe werkt deliberate practice? hoe kun je zelf deliberate practice vormgeven? hoe kun je als trainer of docent deliberate practice gebruiken? Lees verder »


De wat-nog-meer-vraag

~ Coert Visser

De wat-nog-meer-vraag is een type vraag waarbij je je gesprekspartner uitnodigt om meer uitleg of voorbeelden te geven. Veel mensen gebruiken dit soort vragen nog niet zoveel terwijl ze meerdere voordelen kunnen hebben. Ze hebben zowel voordelen voor de degene die ze stelt als voor degene aan wie ze gesteld worden. Ze kunnen in veel soorten gespreks- en overlegsituaties goed van pas komen. Lees hier hoe je deze vragen kunt inzetten om je gesprekken meer te laten opleveren. Lees verder »


Van verontwaardiging naar verwachting

~ Gwenda Schlundt Bodien

Van verontwaardiging naar verwachting, zo zou het proces van het voorbereiden van een stuurgesprek kunnen beschrijven. De afgelopen week gaf ik een training aan leidinggevenden en we oefenden via deliberate practice hun eigen lastige cases. Ze bereidden samen een stuurgesprek voor en na 20 minuten kwam ik bij de groep en speelde ik hun medewerker. In die voorbereiding waren de leidinggevenden vooral verontwaardigd over het gedrag en de houding van de medewerker. Iets wat ik vaak tegenkom. Lees verder »


Fouten zijn aanwijzers van wat er beter kan

~ Coert Visser

Kunnen we leren van onze fouten? Om die vraag te kunnen beantwoorden, moeten we eerst definiëren wat een fout is. Onder een fout versta ik een situatie waarin een gewenste toestand niet wordt bereikt omdat één of meer mensen iets hebben gedaan dat niet heeft gewerkt. Dat fouten een rol spelen in leren wordt algemeen onderkend. Dat blijkt onder andere uit het bekende gezegde: een ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen. Als je hebt gemerkt dat je iets hebt gedaan dat niet heeft gewerkt, weet je dat je dat beter niet nog eens op dezelfde manier kunt doen. Fouten hebben blijkbaar iets te maken met leren. Maar hoewel fouten inderdaad vaak een rol spelen bij leren is hun rol toch slechts beperkt. Lees verder »

Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 577

5 principes van progressiegericht sturen

~ Coert Visser

Progressiegericht sturen is een aanpak om verwachtingen aan iemand duidelijk te maken. Dit gebeurt op zo’n manier dat de persoon begrijpt wat nodig is om te gaan doen en waarom dat nodig is om te gaan doen. De persoon die stuurt neemt het perspectief van de ander serieus, ook als die ander tegenwerpingen of bezwaren naar voren brengt (zie hier). Ook krijgt de ander de gelegenheid om zelf te bepalen hoe hij aan de verwachting kan gaan voldoen. Hieronder kun je 5 principes van progressiegericht sturen lezen. Door tijdens trainingen te oefenen met de progressiegerichte stuurtechnieken zeggen deelnemers vaak de volgende dingen te leren: Lees verder »


Slaapverwekkend overleg

~ Gwenda Schlundt Bodien

Slaapverwekkend overleg, waarin de deelnemers de energie voelen wegsijpelen en reikhalzend uitzien naar het einde ervan. Overleg is niet alleen regelmatig slaapverwekkend, maar ook vaak irritant en frustrerend. Illustratief hiervoor was het verhaal dat een team me vorige week vertelde. Lees verder »


Wanneer komt het moment waarop je zegt: “En nu ben ik er helemaal klaar mee!”?

~ Coert Visser

Wanneer je als leidinggevende een progressiegericht stuurgesprek hebt gevoerd met een medewerker hoop je uiteraard dat die medewerker vervolgens gaat proberen om te voldoen aan de verwachting die je hebt geformuleerd in het gesprek. Maar het kan gebeuren dat dit niet of niet voldoende het geval is. Wat kun je in zo’n geval doen? Moet je dan je progressiegerichte stuuraanpak maar loslaten en iets anders proberen? Of zoals iemand het een tijdje geleden vroeg: “Wanneer komt het moment waarop je zegt: “En nu ben ik er helemaal klaar mee!”?” In dit artikel probeer ik die vraag te beantwoorden. Lees verder »


Podcast: progressiegerichte lesaanpak

~ Gwenda Schlundt Bodien

Podcast: progressiegerichte lesaanpak. In deze podcast ga ik in op de ontwerpcriteria van een progressiegerichte les. Deze ontwerpcriteria zijn zowel bruikbaar bij het ontwerpen van een les op bijvoorbeeld een lagere school, middelbare school, mbo of hoger onderwijs als bij het ontwerpen van trainingen. Lees verder »


4 Elementen van wijs leiderschap

~ Coert Visser

Wie wil er nog een leiderschapsrol hebben in een grote organisatie in deze complexe tijden? De rol van leiders is namelijk behoorlijk uitdagend. Om te beginnen zijn organisaties zelf vaak enorm complex. Binnen organisaties krijg je als leider te maken met allerlei problemen, meningsverschillen en uiteenlopende belangen. Hoe kun je als leider nu ooit beschikken over de informatie, kennis en vaardigheden om te komen tot overbrugging van deze tegenstellingen en tot oplossingen van deze problemen? En kijk dan eens naar de omgeving waarin organisaties moeten opereren. Die kenmerken zich ook al door een enorme complexiteit, verandering en onzekerheid. Hoe kun je als leider in al deze turbulentie ooit zeker weten welke kant het op moet met de organisatie? Vraagt het zijn van een leider niet om bijna bovenmenselijke energie, capaciteiten en sociale vaardigheden? Lees verder »


Progressiegericht onderwijsklimaat

~ Gwenda Schlundt Bodien

Scholen met een progressiegericht onderwijsklimaat hebben geen sfeer van autoritair communiceren, belonen en straffen en nadruk leggen op het handhaven van regels. Wat is wel kenmerkend voor een progressiegericht schoolklimaat? Lees verder »


Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 576

Brede grijns na lastig gesprek

~ Gwenda Schlundt Bodien

Brede grijns na lastig gesprek. Dat had een schoonmaker die ik vandaag even sprak. Hij liep met een glimlach op zijn gezicht. En dat terwijl zijn collega hem net op een verwijtende toon had toegesproken. Ik zag hem grinniken en vroeg hem naar zijn binnenpretje. Hij vertelde het me graag. Lees verder »


Activerende gesprekstechnieken voor coaches

~ Coert Visser

Wat zijn enkele activerende gesprekstechnieken die coaches kunnen inzetten? In progressiegerichte coachingsgesprekken zijn cliënten normaal gesproken meer aan het woord dan coaches. Ze krijgen ruim baan om hun gedachten uit te spreken en hardop na te denken. Coaches sluiten aan op wat cliënten zeggen en stellen vragen waarna cliënten weer door kunnen praten. Stap voor stap krijgen cliënten zo de gelegenheid om te formuleren welke progressie ze willen bereiken en hoe ze dat voor elkaar kunnen krijgen. Soms komen cliënten echter niet zo gemakkelijk op gang in een gesprek. Coaches vragen zich regelmatig af hoe ze dergelijke, niet zo spraakzame, cliënten kunnen activeren. Hieronder beschrijf ik enkele van die activerende gesprekstechnieken voor coaches. Lees verder »


Podcast: eerdere successen

~ Gwenda Schlundt Bodien

Podcast: eerdere successen. In deze aflevering van de podcast ga ik in op het uitvragen van eerdere successen in coachingsgesprekken. wat zijn eerdere successen hoe zijn eerdere successen in ons geheugen gerelateerd aan succes in de toekomst wat kun je als coach doen wanneer de cliënt geen eerder succes vindt drie situaties die de coach kan tegenkomen Lees verder »


4 Verschillen tussen de Piramide van Maslow en de psychologische basisbehoeften uit de zelfdeterminatietheorie

~ Coert Visser

De ‘Piramide van Maslow‘ is één van de bekendere ideeën uit de psychologie. Abraham Maslow formuleerde dit idee in zijn publicaties ‘A Theory of Motivation‘ (1943) en Motivation and Personality (1954). Kort gezegd houdt dit idee in dat mensen hiërarchisch geordende basisbehoeften hebben die essentieel zijn voor een gezonde ontwikkeling. Dit idee is intuïtief aansprekend gebleken want het is erg populair geworden binnen en buiten de psychologie. Dat het binnen de psychologie populair is blijkt het uit feit dat het in vrijwel geen enkel inleidend psychologiehandboek ontbreekt. Dat het buiten de psychologie populair is geworden blijkt onder andere uit het feit dat een grapje waarin wifi als nieuwe basisbehoefte is toegevoegd aan de Maslow piramide meteen wordt begrepen door vrijwel iedereen. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat wij regelmatig vragen krijgen over hoe de piramide van Maslow verschilt van de nieuwe dominante motivatietheorie binnen de psychologie, de zelfdeterminatietheorie (ZDT, zie onder andere Ryan & Deci, 2017). Die theorie poneert immers ook basisbehoeften die essentieel zijn voor een gezonde ontwikkeling. Hieronder beantwoord ik die vraag vanuit 4 verschillende perspectieven. Lees verder »


Podcast: Complimenteren

~ Gwenda Schlundt Bodien

Podcast: Complimenteren. In deze podcast vertel ik iets over de volgende onderwerpen: positieve effecten van complimenteren complimenten die de motivatie ondermijnen complimenten die het zelfvertrouwen ondermijnen het effect van inaccurate complimenten drie soorten effectieve complimenten wat werkt bij complimenteren Lees verder »


We hebben niets aan het lijden van een ander

~ Coert Visser

Als mensen dingen doen die ons dwars zitten of pijn doen kunnen we soms een sterke neiging voelen opkomen om hen dit betaald te zetten. De impuls om te straffen en wraak te nemen kan soms heel krachtig zijn. Dit geldt in extreme gevallen. Als iemand een moord op zijn geweten heeft, kan het zijn dat nabestaanden de moordenaar toewensen dat hij mag rotten in de hel. Maar ook in mindere extreme situaties kunnen we de neiging op voelen komen om de ander te laten boeten. Als iemand ons op het werk of in ons privéleven dwarszit kan het zijn dat we loeren op een kans om wraak te nemen. In een conflictsituatie hoorde ik eens iemand zeggen: “Ik wil het conflict niet eens oplossen. Ik wil alleen maar boos zijn en dat hij zich minstens even slecht gaat voelen als ik.” Een docent hoorde ik eens tegen een collega zeggen over een groepje leerlingen dat zich storend had opgesteld: “Hoe kunnen we hen straffen?” Ik ken en begrijp de neiging tot straffen en wraak nemen goed maar ik vermoed dat we er beter niet aan kunnen toegeven. Lees verder »