Nieuwsbrief Progressiegericht Werken 839

 

• Training Progressiegericht Coachen & Adviseren (start 1 september 2025)
• Training Progressiegericht Leidinggeven (start 1 september 2025)

 

► Relationeel realisme: een filosofische uitdaging voor psychologen

In hun hoofdstuk “What’s real? A philosophy of science for social psychology” (2025), verschenen in de zesde editie van The Handbook of Social Psychology, zetten Lisa Feldman Barrett en Jordan Theriault de lezer aan het denken over een fundamentele vraag: wat nemen onderzoekers binnen de psychologie eigenlijk aan over de werkelijkheid wanneer ze onderzoek doen? Het hoofdstuk biedt een alternatieve kijk op psychologische verschijnselen-relationeel realisme– die tegelijkertijd uitdagend, nuchter en bevrijdend is. 

► Podcast: enkele gedachten over negativiteit

Deze aflevering van de podcast gaat over negativiteit. Is negativiteit slecht? Hoe kunnen we negativiteit beinvloeden bij anderen? Hoe kunnen we effectief reageren op negatieve uitingen en wat zijn veelvoorkomende niet-effectieve manieren van reageren op negatieve uitingen van gesprekspartners? En hoe kunnen we omgaan met onze eigen negativiteit? 

► Het cyclisch model van betekenisvolle progressie als voorbeeld van relationeel realisme

Hoe kan een filosofie over ‘wat echt is’ helpen om motivatie en groei te begrijpen? Dit artikel laat zien hoe relationeel realisme en ons cyclische model elkaar versterken. In mijn vorige artikel besprak ik het relationeel realisme zoals uitgewerkt door Barrett en Theriault in hun hoofdstuk What’s real? A philosophy of science for social psychology (2025). In dit filosofische perspectief worden psychologische verschijnselen niet opgevat als vaste entiteiten met universele kenmerken, maar als tijdelijke, functionele constructies die betekenis krijgen in relatie tot doelen, contexten, eerdere ervaringen en culturele invloeden. In dit artikel wil ik laten zien dat ons progressiegerichte cyclisch model van betekenisvolle progressie goed past binnen het relationeel realisme, Het model gaat namelijk uit van dezelfde aannames: dat betekenis ontstaat in de interactie tussen individu en context, dat variatie betekenisvol is, en dat verandering plaatsvindt in de dynamiek van alledaagse situaties. 

► Ons voelende brein

Ons voelende brein. Wat is er te zien in ons brein als we een bepaalde emotie ervaren? Er zijn twee emotietheorieën die op die vraag een volledig ander antwoord geven. De ene theorie is basic emotion theory (BET) en de andere is de theory of constructed emotion (psychologische constructietheorie, PCT). Onderzoek van Gündem et al werpt licht op welke van de twee theorieën dichter bij de werkelijkheid ligt. 

► Aversieve omstandigheden verklaren verschillen in donkere persoonlijkheid

Waarom vertonen sommige mensen vaker narcistische, manipulatieve of agressieve gedragingen dan anderen? Nieuw onderzoek (Zettler et al., 2025) toont aan dat deze verschillen niet alleen met biologische aanleg samenhangen, maar ook met kenmerken van de samenleving waarin mensen leven. Het onderzoek, uitgevoerd onder bijna 2 miljoen mensen uit 183 landen en 140.000 deelnemers uit 50 Amerikaanse staten, laat zien dat mensen die leven in samenlevingen met meer corruptie, ongelijkheid, armoede en geweld gemiddeld genomen in sterkere mate een donkere persoonlijkheid vertonen.  

► Het belang van weten hoe gezond je leeft

Het belang van weten hoe gezond je leeft. Welke rol speelt motivatie bij het voornemen om meer te bewegen én bij het echt gaan doen? En hoe belangrijk is je bewustzijn van je eigen gedrag daarbij? Dat onderzocht Kasten et al. Het zogenaamde I-change model gaat ervan uit dat motivatie een specifieke rol speelt in de relatie tussen pre-motivationele factoren en de intentie om fysiek actief te zijn en daadwerkelijke fysieke activiteit.